Thiếu sót này của bạn xét đến cùng đương nhiên cũng là một loại thiếu sót của tâm tính. Loại tâm tính không tốt này dựa trên cơ sở hai tâm lý sai lầm: tâm lý hí hửng khi thấy người khác gặp nạn và tâm lý khoe khoang mình. Bạn chỉ thích nhìn thấy hoặc nghe thấy những thiếu sót, thất bại hoặc tai họa của người khác, mà không hào hứng ưu thế và thành công của người khác. Thế là bạn chỉ chọn lựa thiếu sót của người khác để say sưa trò chuyện, mà không hề nói đến những chỗ mạnh và thành công của người khác. Khi quở trách người khác không phải, bạn sẽ có một niềm vui vẻ và hưng phấn về tâm lý. Bạn cũng sai lầm tự cho là bạn có thể thông qua trách mắng người khác mà có thể có tác dụng gián tiếp đề cao bản thân mình. Bạn quở trách mỗi một điểm không đúng nào đó của người khác thì hầu như là ở điểm đó bạn chính là đã tài giỏi hơn người rồi.
Nên biết rằng hai loại tâm lý này đều là lòng dạ của kẻ tiểu nhân đê tiện và ngu xuẩn. Bạn hí hửng trước tai họa của người khác, thì người ta sẽ có thể đối với bạn ra sao? Liệu bạn thật sự có thể thông qua hạ thấp người khác để nâng cao mình được không? Cho dù mục đích này của bạn nhất thời đạt được, người ta lại không thể theo cách của bạn để quật ngã bạn chăng?
Bạn đã nghĩ đến chưa? Khi bạn quở trách người khác, cảm giác của người khác ra sao? Tâm lý của anh ta lại không khó chịu chăng? Liệu có mấy người có khả năng có thiếu sót thì sửa, không có thì sẽ gắng gỏi thêm? Ngược lại có không ít người đối với việc quở trách của người khác, nếu có thiếu sót thì cố sức bào chữa, mà không có thì rất đỗi giận dữ. Chỉ trích người khác có lợi gì cho bạn? Anh ta không hận bạn chăng? Có người thậm chí vì một lời chỉ trích không thật của bạn mà hận bạn suốt một đời!
Ðương nhiên, bạn có thể là một người thành tâm thành ý, một người lương thiện, là người rất có trách nhiệm đối với người khác, ý quở trách người khác chỉ để thôi thúc họ hướng thiện. Cho dù như vậy, khi quở trách người khác, bạn cũng cần phải thật sự làm cho người bị quở trách hiểu rõ lòng chân thành và ý tốt của bạn mới được. Nếu không thì lòng chân thành và ý tốt của bạn có thể bị hiểu nhầm là giả dối và ác ý. Bạn hết lòng khuyên nhủ nói ra những điều tâm huyết, lại bị xem như nước rau dền. Như thế, bạn vẫn chưa làm được trách nhiệm thúc đẩy người ta hướng thiện.
Cho dù người bị quở trách đã hiểu rõ thành ý của bạn. Nhưng, trong nhân tính có nhược điểm bao che khuyết điểm, thiếu sót, sợ mất thể diện. Phải chăng bạn nên lùi lại một bước, sắp xếp làm sao tránh được cái nhược điểm này của nhân tính? Chỉ có vừa không làm mất sĩ diện lại có thể làm cho anh ta tiếp nhận thành ý của bạn, mục đích của bạn mới có thể đạt được thật sự. Như thế thì phương pháp thao tác cụ thể của bạn khi quở trách người khác không thể không thận trọng được! Nếu không thì hiệu quả của việc quở trách so với không quở trách sẽ càng kém hơn. Cho nên, người Trung Quốc xưa đã đem ?không đàm tiếu cái kém của người khác, không ỷ vào thế mạnh của mình? làm điều tín ngưỡng để lập thân xử thế.
Không đàm tiếu cái kém của người khác, không chỉ là để mình tránh những phiền não không cần thiết và tranh chấp nhân sự, cũng có thể tránh hiện tượng không đoàn kết trong đoàn thể, hơn nữa cũng chiếu cố đến danh dự của người khác, không mang lại phiền não không cần thiết cho người khác.
Tìm thiếu sót của người khác, quở trách người khác, không bằng phát hiện thiếu sót của mình, quở trách mình. Càng không bằng phát hiện ưu thế của người khác, ca ngợi người khác.
Chỉ trích người khác không bằng đi tìm hiểu người khác, hiểu rõ người khác, tha thứ và khoan dung người khác. Trên đời có mấy người được mười phân vẹn mười? Ai không có thiếu sót, tại sao lại cứ phải bíu lấy thiếu sót của người khác mà không nhìn thấy anh ta vẫn còn có nhiều ưu điểm nữa?
Trong quần thể người, việc hiểu rõ và khoan dung so với bất cứ cái gì đều quan trọng, nó là chất làm trơn quan hệ nhân tế (quan hệ giữa người với người). Trong người người lớp lớp có nó, mọi người đều thông suốt, tâm tình mọi người đều thoải mái, sự nghiệp hưng vượng, phát đạt, tiền đồ sáng sủa. Còn khắc nghiệt và trách móc là con hổ chặn đường của quan hệ nhân tế, một khi nó làm loạn thì lòng người tan tác, chia năm xẻ bảy, đấu đá nhau ngấm ngầm và công khai, tràn ngập mùi thuốc súng, tâm tình mọi người đều căng thẳng, tinh thần chán nản, sự nghiệp thất bại hoàn toàn.
Những sự việc của hai mặt chính diện và phản diện như thế, bạn lúc nào cũng có thể đưa ra hàng loạt. Ðương nhiên, chúng ta mong muốn phát triển ý nghĩa chính diện, hiểu rõ người, khoan dung người, không muốn chỉ trích người, xoi mói người khác.
30- Khoảnh khắc nhìn thấy đồng nghiệp thất bại
