99 Khoảnh Khắc Đời Người - Trang 34.2 - Nghệ thuật sống

Về phương diện lập đức, mặc dù chúng ta không giống như Khổng Tử, Mặc Trác, Giê su, làm cho người đương thời và người đời sau đều tưởng nhớ và ngưỡng vọng. Nhưng chúng ta cũng đã từng theo đuổi tín ngưỡng vĩ đại, đã từng tìm chân lý của cuộc đời. Linh hồn của chúng ta không hổ thẹn trước mặt chân lý, nhân cách của chúng ta cũng chưa từng bị vấy bẩn. Lúc sinh thời chúng ta cũng đã từng được người ta tôn kính, về sau này cũng sẽ có thể có người nêu chúng ta để làm gương.
Về phương diện lập công, mặc dù chúng ta không giống như Prômêtê ăn trộm mồi lửa đem về cho nhân loại; không giống như Colombo phát hiện ra đại lục mới, không giống Washington tạo nên Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, vì người đương thời mở ra thế giới mới, vì lịch sử mở ra kỷ nguyên mới, vì người đời sau gieo xuống những hạt giống hạnh phúc khôn lường. Nhưng chúng ta cũng đã từng vì sự nghiệp tốt đẹp của nhân loại, vì hòa bình và tiến bộ của nhân loại đã từng phải rơi những giọt máu, mồ hôi và nước mắt, người đời sau khi kế tục sự nghiệp của chúng ta nhất định sẽ nhắc đến tên tuổi của chúng ta.
Về phương diện lập ngôn, mặc dù chúng ta không giống như Hômerơ để lại sử thi huy hoàng, giống như Khuất Nguyên, Lý Bạch để lại những bài thơ bất hủ, giống như Shakespeare, Tolstoi trở thành ngôi sao Bắc Ðẩu, giống Plato, Heygel, Vương Thuyền Sơn trở thành bậc Ðại sư mà ngàn thu bất hủ, giống Newton, Einstein trở thành nhà khoa học mang tính thời đại mà tiếng thơm muôn đời. Nhưng chúng ta cũng đã từng dấn thân vào sáng tạo, cũng đã từng để lại một số văn tự và trước tác, hoặc nghệ thuật, hoặc phát minh khoa học. Người đời sau sẽ tìm đến dấu chân phấn đấu của chúng ta.
Nếu như chúng ta ở trong cả ba phương diện lập đức, lập công, lập ngôn đều tìm không thấy căn cứ của bất hủ, thì chúng ta cả một đời này hoàn toàn tầm thường không có gì lạ, thậm chí u ám không có gì sáng sủa. Sự than vãn lúc này đã quá muộn! Tất cả mọi việc đều đã qua, sinh mệnh của quá khứ không thể cứu vãn lại, chúng ta không có cách tái sinh sống lại thêm một lần nữa.
Lúc này, khi đối mặt ánh tà dương, chúng ta mới phát hiện mình sắp bước vào buổi hoàng hôn của sinh mệnh, do đó mà so với trẻ con càng lưu luyến sinh mệnh hơn, so với người trẻ tuổi càng không muốn xa rời cõi trần gian. Toàn bộ lao động của chúng ta vốn cũng là vì tồn tại, lúc này mới phát hiện ra tất cả đều là lo toan vô ích. Lúc này mới nghĩ đến bất hủ là một chữ vinh quang biết bao, một mục tiêu thiêng liêng mà khó đạt tới biết bao. Lúc này mới nghĩ tới ?bất hủ? chỉ có thể gửi gắm trên các phương diện lập đức, lập công, lập ngôn của chúng ta.
Hoặc chúng ta chỉ có thể trở thành bất hủ với ý nghĩa khác. Từ định luật vạn vật bất diệt tìm thấy một tia ánh sáng. Nếu hiểu theo thuyết bất hủ xã hội của Hồ Thích, thì mọi người chúng ta đều là bất hủ cả.
Hồ Thích cho rằng: Tôi thật ra không tồn tại độc lập, mà là có liên hệ trực tiếp hoặc gián tiếp khăng khít với vô số cái tôi nhỏ bé, liên hệ khăng khít với toàn xã hội, toàn thế giới, với quá khứ và tương lai của thế giới cũng đều có liên hệ nhân quả. Từ những nguyên nhân trước, những nguyên nhân của vô số cái tôi nhỏ và những nguyên nhân của vô số loại thế lực khác đã hình thành một bộ phận của tôi. Tôi, cộng thêm đủ mọi nguyên nhân của trước đây, nguyên nhân của hiện tại truyền đi tiếp sẽ tạo thành vô số cái tôi nhỏ bé của tương lai. Cái tôi nhỏ bé của quá khứ, cái tôi nhỏ bé của hiện tại và cái tôi nhỏ bé của tương lai vô cùng, sẽ đời đời truyền cho nhau, lớp lớp tích đọng lại, như dòng nước chảy xiết, cuồn cuộn mãi mãi không ngừng - hình thành nên cái ta lớn. Cái tôi nhỏ bé có thể bị mất, nhưng cái ta lớn lại vĩnh viễn bất diệt. Cái tôi nhỏ bé có chết, còn cái ta lớn thì vĩnh viễn không chết, vĩnh viễn bất hủ. Cái tôi nhỏ bé mặc dù có thể chết, nhưng tất cả mọi việc làm của mỗi một cái tôi nhỏ bé, tất cả mọi công đức tội ác, lời nói hành động, bất kể là to nhỏ, sai đúng, thiện ác, từng cái từng cái đều lưu giữ lại trong cái ta lớn. Cái ta lớn lại trở thành "tấm bia ghi công trạng, lời biểu dương cái tốt, bản phán quyết tội trạng, thụy pháp xấu mà con cháu dù hiếu từ hàng trăm đời không thể sửa đổi được" từ xưa đến nay. Bởi cái ta lớn vĩnh viễn bất hủ, cho nên mọi sự nghiệp, nhân cách, cử chỉ hành động, ý niệm, công lao, tội lỗi của tất cả cái tôi nhỏ cũng đều vĩnh viễn bất hủ".
Thuyết "bất hủ" của Hồ Thích bao hàm việc chọn hướng cả hai giá trị thiện ác, mà không phải là như thông thường chúng ta nói bất hủ chỉ chọn có hướng thiện. Cho nên khi chúng ta suy ngẫm lại lịch trình của sinh mệnh như thế, có lẽ buồn vui pha mỗi thứ một nửa, có lẽ chỉ có vui mừng tự an ủi mà không có bi thương, có lẽ chỉ có riêng bi thương mà thôi. Chỉ xem xét mọi việc làm của một đời này của chúng ta xem ra sao.
Song lúc này, chúng ta đang đứng trước khoảnh khắc của ánh tà dương để tiến hành một lần tự phán xét và nghĩ lại những điều ?hủ và bất hủ?, đối với bản thân chúng ta để xét, thì hầu như đã không có giá trị nhiều nữa. Bất kể là bất hủ của điều thiện cũng như là bất hủ của điều ác, đều đã qua rồi! Không lấy vật làm vui, không lấy mình làm buồn, đáng là trạng thái tâm lý đẹp nhất của giờ phút này của chúng ta. Chúng ta đã từng chịu đựng không nổi những kích thích mừng rỡ và những ức chế của sầu bi. Công tội đúng sai, người đời sau tự nhiên sẽ có người bình luận, hãy để cho lịch sử kết thúc thôi nhé!
Lúc này, chúng ta chỉ có đang thực tế đứng trước ánh chiều tà, đang tắm gội trong ráng chiều vàng óng, hưởng thụ giờ phút đẹp đẽ nhất, kích động lòng người nhất của Mặt Trời.

99. Khoảnh khắc đi đến kết thúc cuộc đời

* Chính là do khúc nhạc bi thương tế truy điệu vong linh, mới làm nổi bật lên vẻ vô cùng trang nghiêm và vĩ đại của bản giao hưởng của
sinh mệnh.
* Mặt trời lạnh lẽo đang nhảy nhót lần cuối cùng ở tít chân trời phía Tây, đang đi về sườn núi phía bên kia để đi ngủ rồi.
Lúc mới đầu tôi đến với nhân gian, tôi khóc người ta cười; đến nay khi tôi vĩnh biệt nhân gian, tôi cười người ta lại khóc. Từ trong từng tiếng cười tiếng khóc này tôi đã thể nghiệm được một cuộc đời hoàn toàn mỹ mãn - Cuộc đời của tôi đối với bản thân tôi thật ra không có quá nhiều giá trị để nói. Giá trị của cả đời tôi chỉ ở chỗ đem lại cho người khác niềm vui và hạnh phúc. Cái chết của tôi thật ra không tạo nên đau khổ đối với bản thân tôi, chỉ là một loại giải thoát và hồi quy. Cái chết của tôi chỉ để lại cho những người sống - người thân và bạn bè của tôi những niềm nhớ nhung và luyến tiếc. Tôi đang mỉm cười đi về Thiên quốc.
Tôi, một đời không hổ thẹn với Trời, không hổ thẹn với Người, cho nên khi ánh sáng của cái chết sẽ bao trùm lên tôi, thật ra tôi không vì tiếng khóc của người khác mà động lòng. Ngoài một chút tình lưu luyến lúc ẩn lúc hiện ra, trong lòng tôi phẳng lặng như tờ. Khi tôi sống đã đủ, giới tự nhiên đã tặng cho tôi món quà cuối cùng - cái chết này, hãy để cho tôi an giấc mãi mãi ở cung tẩm dưới đất. Tôi bằng lòng đón nhận lời kêu gọi kích động lòng người này, nhắm đôi mắt lại không chút bận lòng, chờ đợi tiếng chuông vang của Thiên quốc.
Tôi biết, trong nhân gian cái bình đẳng vĩ đại nhất, triệt để nhất, chính là sinh ra và chết đi. Muôn vật sinh ra, muôn vật chết đi đều không thể chống lại được, không thể ngăn cản được. Trước cái sinh và cái chết muôn vật đều bình đẳng. Sinh so sánh với chết, giá trị của cái chết thông qua giá trị của cái sống thể hiện ra một cách gián tiếp. Chính là vì cái chết mới đột nhiên làm nổi bật lên giá trị của sinh mệnh, mới tỏ rõ sinh mệnh là đáng quý biết bao. Chính là do ánh sáng của cái chết mới làm nổi bật lên ánh sáng của sinh mệnh. Chính là do khúc nhạc bi thương tế vong linh mới làm nổi bật lên vẻ vô cùng trang nghiêm và vĩ đại của bản giao hưởng của sinh mệnh. Nếu như không có cái chết, sinh mệnh còn có ý nghĩa gì nữa?
Pofuva trong sách "Mọi người đều phải chết" đã tô nặn nên Fuxưca bất tử. Fuxưca đã từng trải 600 năm phong vân, trước mắt ông chỉ nhìn thấy kẻ đi người lại, mặt trời lên rồi lại lặn, ông ta vẫn không chết, vĩnh hằng cùng với thời gian, thế là ông không có thời gian. Vì ông sinh mệnh vĩnh viễn tồn tại, do đó trên thực tế sinh mệnh đối với ông chẳng có ích gì, ông cũng như không có sinh mệnh. Beatlivi từ chối tình yêu của Fuxưca, đã nói với ông ta một câu đủ để cho loài người chúng ta ngẫm nghĩ mãi mãi:
"Ðã đành Ngài có thể sống bằng sinh mệnh của hàng ngàn hàng vạn người, như thế thì Ngài hãy vì những người khác bỏ ra một chút hy sinh, thì có đáng là cái gì?"
- Không có cái chết, loài người không thể phát hiện ra giá trị. Ðương nhiên, không có sinh sống thì muôn đời giống như một đêm dài, đó không phải là sự tồn tại mà chúng ta có thể tưởng tượng được.
Khi ánh sáng của cái chết bao trùm lên chúng ta, chúng ta thực tế không có lý do để lo sợ và khủng khiếp. Cái chết đối sinh mệnh mà xét không nghi ngờ gì nữa là một việc tuyệt đối và tất nhiên. Chỉ cần chúng ta nghĩ đến đã là đặt mình vào trong việc tuyệt đối, vào trong việc tất nhiên, chúng ta còn lo sợ gì nữa? Con người ta chỉ có khi phải chọn lựa mới có lý do lo sợ, chỉ sợ sai lạc. Cái chết đối với chúng ta là cõi đi về không có chọn lựa nào khác, chúng ta bằng lòng cũng thế mà không bằng lòng cũng thế, vui vẻ cũng thế lo buồn cũng thế, dù thế nào cũng phải bước vào cửa chết cả. Nếu như bạn biểu hiện một dáng vẻ đáng thương hại, chứa chan hàng lệ, nơm nớp lo sợ, thê thảm không dám bước vào cửa. Ðã bước vào rồi vẫn chết không nhắm mắt, mở to miệng ra, làm cho những người đang sống nhìn thấy dáng bộ xấu xí đáng sợ của bạn, lúc này còn khổ biết mấy nữa? Người ta chỉ có thể xót thương kết cục của bạn không được trọn vẹn, cho rằng bạn vẫn còn tham lam không biết chán. Người ta có thể tiếc cho bạn vẫn đem cả lòng tham đi đến Thiên quốc. Sao không êm ả nhắm đôi mắt lại, mỉm cười để vĩnh biệt Nhân gian? Sao không vẽ lên một Dấu Chấm Hết cho việc kết thúc một sinh mệnh.
Cái chết cho dù đáng sợ, cũng nhất định không đáng sợ hơn ý thức hám trường sinh bất tử và nhất định không chết. Bạn chỉ cần nghĩ đến trên đời không có một người trường sinh bất tử cũng đã đủ ngấm ngầm diệt bỏ quyết tâm không chết của bạn. Lo sợ của cái chết cũng có thể theo đó mà tan thành mây khói.
"Kinh Thánh" đã khuyên răn người đời: Vì bạn đến từ đất bụi, sẽ vẫn phải trở về với đất bụi.
Sisairo xem cái chết nhẹ nhàng như người vứt bỏ một cái bọc quần áo. Ông nói: "Tuổi già là màn chót của đời người, khi chúng ta sống đã đủ, chúng ta nên tránh tiếp tục sống thêm, để tránh cảm thấy chán ngấy cuộc sống".
Triết học của Trung quốc đã gọi sự kết thúc sinh mệnh là "Ðại quy" - Người có sống, người có chết, chẳng qua có nghĩa là sinh mệnh, vật chất trong vũ trụ tồn tại dưới hình thức khác mà thôi. Cái chết, sự kết thúc của sinh mệnh, chỉ là vật chất sinh mệnh chuyển đổi thành một dạng khác, bắt đầu một quá trình vận động khác của vật chất. Sinh mệnh bản thân là một bộ phận của vũ trụ, từ vũ trụ đến, tất nhiên lại quay trở về vũ trụ.? Người và vũ trụ là thể cùng thông nhau. Ðiều này phải chăng đã trực tiếp khêu gợi lên lý thuyết toàn thông tin vũ trụ nhân thể đương đại?

» Trang 34.2: << 1 [2] 3

LÊN ĐẦU TRANG